در حالیکه ناشران بسیاری به دلیل توقف توزیع کاغذ دولتی، به بازار آزاد روی آورده‌اند‌، دو واردکننده اصلی از تحویل چهار هزار تن کاغذ دولتی سرباز زده‌اند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کاغذ که برای صنعت چاپ و نشر کالایی اساسی به شمار می‌رود،‌ در سال‌های اخیر در ایران با بحران روبرو بوده است. اگرچه کارخانه‌هایی برای تولید این محصول و خودکفایی در زمینه آن در سال‌هایی دهه 70 و 80 راه‌اندازی شده است، اما در ادامه مسیر این کارخانه‌ها از هدف اصلی خود که همان تولید کاغذ چاپ و تحریر بوده است دور شده و به تولیدات دیگر روی آورده‌اند. موضوعی که در میان انواع و اقسام کاستی‌ها و کمبودهای قانونی و دولتی در مسیر تولید چندان هم نمی‌توان بر آن خرده گرفت.

در 9 سال اخیر اما مسئله کاغذ کاملاً به یک بحران تبدیل شده است؛ بحرانی که در دوره‌هایی با تزریق مسکن‌های موقت از جمله تخصیص ارز دولتی و .. تلاش شده آن را تا اندازه‌ای مهار کنند،‌ این اقدامات موجب شده تا در هر دوره مسئله کاغذ برای یک یا دو سال با آرامش روبرو شود و دوباره هر زمان که تقاضا افزایش پیدا کرد یا حمایت‌ها قطع شده است،‌ بحران قوی‌تر از گذشته بازگشته است. از همین روست که کاغذ از بندی 30 هزار تومان به بندی 500 هزار تومان و حتی بیشتر در سال‌های اخیر افزایش داشته است.

در سه سال اخیر و به طور مشخص در دوره وزارت سید‌عباس صالحی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حمایت شخص وزیر کاغذ با ورود به کالاهای اساسی از ارز 4200 تومانی بهره‌مند شد،‌ موضوعی که در همان ابتدا با مخالفت‌هایی روبرو شد. پس از یکسال که فسادهای مختلفی نیز در حوزه واردات کاغذ به بار نشست،‌ این کالا از فهرست ارز 4200 تومانی خارج شدو البته سهمیه مشخص 80 میلیون یورویی برای واردات کاغذ چاپ و نشر و مطبوعات در اختیار وزارت ارشاد قرار گرفت.پس از آن و به طور مشخص از ابتدای سال 99 تاکنون هنوز ارزی برای واردات کاغذ اختصاص نیافته است.

با وجود اینکه جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در ابتدای سال جاری بر لزوم حمایت از تولید داخلی کاغذ به جای اختصاص ارز تاکید کرد،‌ اما نه تنها قدمی برای تولید برداشته نشده است،‌ بلکه همان میزان اندک تولیدی هم که وجود داشته متوقف شده است. اینکه در یکسال گذشته فرصت‌سوزی‌های بسیاری در حوزه تولید کاغذ صورت گرفته بر کسی پوشیده نیست،‌ اما هدف این گزارش بررسی چرایی توقف توزیع کاغذ دولتی‌، ورود ناشران به بازار آزاد و بر هم خوردن ثبات قیمت‌ها در این بازار است.

بازار آزاد کاغذ سالی پر از رکود را سپری کرده است‌. قیمت‌ها بر خلاف سایر بازارها در این بازار افزایش چندانی نداشته و البته خرید و فروش چندانی نیز انجام نشده است. به عبارت دیگر نبود تقاضا به صورت جدی در یک‌سال گذشته بازار کاغذ را با رکود شدید روبرو کرده است. رکودی که حالا یک ماهی است گویا رفته رفته کمرنگ شده است.

توقف توزیع کاغذهای دولتی از سوی اتحادیه آشنا(مجری توزیع کاغذ دولتی) موجب شده تا ناشران این مشتریان پر و پا قرص بازار کاغذ در سال‌های گذشته دوباره به این بازار آزاد رجوع کنند و تقاضا را افزایش دهند. در نتیجه در کمتر از یک ماه 70 هزار تومان به قیمت هر بند کاغذ افزوده شده است.

چرا توزیع کاغذ دولتی متوقف شده است؟

سهمیه 40 میلیون یورویی سال 98 کاغذ چاپ و نشر که در اختیار معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار داشته است،‌ از ابتدای تخصیص تاکنون به صورت مشخص وارد و در اختیار ناشران قرار گرفته است، اما حدود یک ماه است که اتحادیه آشنا توزیع این کاغذها که ثبت سفارش آن‌ها در سال گذشته انجام شده است را متوقف کرده است.

مهدی اسماعیلی‌راد، مدیرعامل اتحادیه تعاونی ناشران آشنا و مجری توزیع‌کننده کاغذهای دولتی، در این زمینه به تسنیم گفت:‌ ‌دو واردکننده هستند که ارز دولتی را دریافت کرده‌ اما هنوز کاغذ را تحویل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار نداده‌اند. تا زمانی که این محموله‌ها در اختیار ما قرار نگیرد،‌ کاغذی برای توزیع در اختیار نداریم.

وی ادامه داد:‌ کارگروه کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که سال گذشته مرجع تایید واردکننده‌ها بود، در حال پیگیری موضوع است. امیدواریم این پیگیری زودتر به سرانجام برسد.

خلف وعده دو واردکننده برای تحویل 4 هزار تن کاغذ تحریر دولتی

اسماعیلی‌راد تصریح کرد:‌ حجم کاغذهایی که هنوز تحویل داده نشده،‌ بالاست،‌ حدود چهار هزار تن کاغذ در اختیار این دو واردکننده است که باید دو ماه پیش تحویل داده می‌شد، اما تاکنون تحویل داده نشده است.

وی در پاسخ به اینکه این چهار هزار تن جوابگوی چه میزان نیاز ناشران است و آیا می‌توان امیدوار بود که برای سال آتی نیز کاغذ دولتی در اختیار نشر قرار گیرد،‌ گفت:‌ طبق شنیده‌های ما قرار بر این شده که ارز دولتی کاغذ برای سال 99 نیز تخصیص یابد‌، اینکه چه زمانی این اتفاق رخ دهد‌، را نمی‌دانم اما گویا وزیر قولش را گرفته است.

در یک ماه گذشته ناشران بسیاری برای انتشار کتاب‌هایشان ناچار به خرید کاغذ از بازار آزاد شده‌اند‌، اگرچه نمی‌توان ادعا کرد که در طول سال کلیه نیازهای کاغذ ناشران توسط کاغذ دولتی پاسخ داده شده است،‌ اما این رجوع یکباره ناشران به بازار آزاد شرایط را برای خود ناشران سخت‌تر کرده است و پیش‌بینی می‌شود در صورت ادامه دار بودن ماجرا قیمت‌ها در بازار آزاد همچنان روند افزایشی خود را طی کرده و به بندی 500 هزار تومان برسد.

از سوی دیگر وزارت ارشاد قاعدتا در زمان تایید صلاحیت واردکننده‌ها باید تمهیدات لازم و اقدامات بازدارنده را اندیشیده است تا در صوزت تخلف واردکننده از تحویل کالا بتواند با دست پر عمل کند،‌ بنابراین انتظار می‌رود که هرچه سریعتر تکلیف این موضوع روشن شود.

منبع خبر