کارتن

کارتن عبارت است از گنجایه تو خالی که عموما از چند لایه کاغذ مسطح و کنگره دار (فلوت دار)  تشکیل شده است که از آن برای محافظت کالا در ترابری از محل تولید تا مصرف استفاده می گردد.

کارتن ها به تناسب شرایط ترابری و همچنین کالا و محصولی که داخل آن قرار می گیرند، دارای ابعاد و فرم های گوناگون بوده و از 3 تا 7 لایه (مسطح و کنگره دار متناسب با نوع و سنگینی محتوا) ساخته می شوند .

• کارتن دایکاتی: کارتنی است که خط تا و برش های ورق کارتن توسط قالب های مخصوص انجام می گیرد.
• کارتن بسته بندی عمومی: به گنجایه ای گفته می شود که برای ترابری انواع متنوعی از کالاها در تجارت مناسب بوده و کاربرد دارد.
• کاغذ کرافت لاینر: کاغذی است که برای لایه های بیرونی و درونی مقوای کنگره دار مورد استفاده قرار می گیرد.
• کاغذ کنگره ای (فلوتینگ): کاغذی است که به عنوان لایه کتگره ای میانی و ورق کارتن مورد استفاده قرار می گیرد و باعث استحکام آن می گردد.
• ورق کارتن: ورق کارتن شامل یک ورق یا بیشتر، از کاغذ کنگره دار است که با چسب به کاغذهای لاینر چسبانده می شوند. سه نوع از ورق های متداول کارتن به شرح ذیل می باشد:
  •  ورق کارتن با یک لایه کاغذ کنگر دار:
    • این ورق شامل یک لایه از کاغذ کنگره دار است که بین دو کاغذ لاینر قرار گرفته است که مجموعا سه لایه را تشکیل می دهند که به این نوع ورق، کارتن سه لا نیز گفته می شود.
  • ورق کارتن دو لایه ای (با دو لایه کاغذ کنگره ای)
    • در این نوع ورق کارتن، دو لایه از کاغذ کنگر دار بین سه لایه کاغذ لاینر قرار گرفته است که در جمع، لایه ها به پنج بالغ می گردد و به این نوع ورق، کارتن پنج لا نیز گفته می شود.
  • ورق کارتن سه لایه ای (با سه لایه کاغذ کنگره ای)
    • در این نوع ورق، سه لایه از کاغذ کنگره دار بین چهار لایه کاغذ لاینر قرار می گیرد که جمع لایه ها به هفت بالغ می گردد و به این نوع ورق، کارتن هفت لا نیز گفته می شود.

انواع کنگره 

مشخصات انواع کنگره (فلوت) به صورت تئوری در جدول زیر داده شده است:

این نوع کنگره ها برای ترکیب ورق یک لایه کنگره دار، دو لایه یا سه لایه مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه چنین مرسوم شده که در ترکیب ورق بیرونی کارتن (ظرف) از فلوت نوع B یا C  به طور یک دست یا با یک لایه E فلوت به عنوان لایه اصلی داخلی استفاده می شود. در ورق کارتن دو لایه ای، معمولا ترکیبی از C و B فلوت یا بعضی اوقات A و B  استفاده می شود، در صورتی که در ورق کارتن سه لایه ای، معمولا ترکیبی از A و C فلوت بکار می رود.

انتخاب مواد 

در صنایع تولید و استفاده از کارتن، جهت اختصار از حروف انگلیسی، برای مشخص نمودن انواعی از مواد مصرفی بهره گرفته می شود، معنای این حروف به شرح ذیل است:

X کرافت لاینر

BK کرافت لاینر رنگبری شده (سفید شده)

T تست لایتر

S بازیافتی

MK کرافت لایتر ابری

WTK کرافت با رویه سفید

حروف فوق الذکر در طراحی کارتن با فلوت هایی که با حروف E,C,B و A مشخص می شوند، به همراه جرم پایه کاغذ لایتر برای توصیف ورق کارتن به کار می رود.

ترکیب هر یک از ورق ها به ترتیب از خارج درج می شود. اولین شماره و حرف (حروف) ، گرماژ و نوع کاغذ لاینر بیرونی را مشخص می کند و با یک علامت ممیز از حرف بعدی تفکیک می شود.

حرف بعدی فرم یا شکل کنگره می باشد و سپس دوباره ممیز گذاشته می شود و پس از آن گرماژ و نوع کاغذ لاینر داخلی یا شماره و حروف ترکیب بعدی مشخص میگردد. این روش برای ورق کارتن یک لا، به کار می رود. در جایی که ورق کارتن دارای دو کنگره یا سه کنگره باشد، به ترتیب لایه های فلوت و لاینر یا گرماژ (جرم پایه) و حروف مناسب اضافه نوشته می شود و یا ممیز از لایه های بعدی تفکیک می گردد.

مثال 1: 105K/A/150T

این مثال یک ورق کارتن یک لایه را نشان می دهد که لایه بیرونی آن از کاغذ کرافت لاینر با حرم پایه 150 گرم بر متر مربع ساخته شده و لایه کنگره دار میانی آن دارای فرم فلوت A بوده و لایه داخلی آن از تست لاینر با جرم پایه 150 گرم بر متر مربع می باشد.

مثال  2: 200BK/B/125S/C/150K

این مثال به یک ورق کارتن دو لایه (دارای دو لایه کنگره دار) مربوط است مه لایه بیرونی آن از کاغذ کرافت لاینر با رویه سفید با جرم پایه 200 گرم بر متر مربع است. دارای دو لایه کنگره دار از اتواع B و C می باشد که در میان این دو لایه، یک لایه میانی از کاغذ شرنز با جرم پایه 125 گرم بر متر مربع قرار گرفته و لایه درونی از جنس کرافت لاینر با جرم پایه 150 گرم بر متر مربع می باشد.

یادآوری: جرم پایه لایه ها و نوع کاغذ فلوتینگ، متناسب با منظور و محصول، با توافق بین خریدار و فروشنده تعیین می گردد.