چند سالی است که گرانی کاغذ به یکی از مشکلات اصلی در حوزه انتشار کتاب تبدیل شده است و هراز چند گاهی با افزایش یا کاهش قیمت مواجه می‌شود. سال گذشته قیمت کاغذ به بندی بیش از ۵۰۰ هزار تومان رسید و پس از آن با کاهش قیمت روبه رو شد. این کاهش قیمت در ماه‌های بعد ادامه نداشت. در برخی ماه‌های سال قیمت کاغذ افزایش یافت و امسال هم سیر صعودی قیمت آن ادامه دارد. در مقطعی قیمت کاغذ تحریر به بندی ۴۳۰ هزار تومان هم رسید و به همین بهانه با ناشران درباره وضعیت کنونی قیمت کاغذ صحبت کردیم؛ ناشرانی که در حال حاضر کار‌های انتشار کتاب هایشان را انجام می‌دهند معتقدند در این روز‌ها قیمت کاغذ کاهش نیافته است.

روند افزایش قیمت کاغذ همچنان ادامه دارد

مجید باشعور، مدیر مسئول انتشارات تایماز در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص قیمت کاغذ گفت: قیمت کاغذ کاهش نیافته است و به دلیل افزایش قیمت دلار، اندک اندک به سمت افزایش قیمت پیش می‌رود. تنها مسئله گرانی کاغذ در نشر مطرح نیست و مسائل دیگری مانند گرانی کاغذ گلاسه و جوهر هم در این صنعت وجود دارد که باعث می‌شوند انتشار کتاب به صرفه نباشد.

وی افزود: در حال حاضر قیمت کاغذ به پارامتر‌های مختلفی بستگی دارد و تنها افزایش قیمت دلار دلیل افزایش قیمت آن نبود. شاید در تابستان به دلیل افزایش قیمت دلار، قیمت کاغذ افزایش یافته باشد اما این مسئله با نزدیک شدن به مهر ماه و بازگشایی مدارس از بین نمی‌رود. در آن زمان قیمت کاغذ به دلیل افزایش تقاضا در بازار بالا می‌رود. هرموقع در کشور افزایش تقاضا بوده قیمت کاغذ هم افزایش یافته است. البته تنها کاغذ هم نیست؛ زمانی که قیمت پراید به ۹۰ میلیون تومان می‌رسد، قیمت کاغذ در برابر قیمت پراید افزایش نیافته است.

مدیر مسئول انتشارات تایماز اظهار کرد: افسار گسیختگی قیمت فقط در بازار کاغذ وجود ندارد و این افسار گسیختگی در بازار‌های دیگر هم دیده می‌شود، چون بحث نشر و کار فرهنگی در الویت قرار ندارد. این صنعت با مشکلاتی روبه روست. قیمت زمینی که فرد خریده است در دو ماه چندین برابر می‌شود و کل سود ما را در طول سه سال در دو ماه به دست می‌آورد. با این شرایط چه انگیزه‌ای برای انتشار کتاب باقی می‌ماند. امسال نمایشگاه بین المللی کتاب هم برگزار نشد. مشخص هم نیست چه زمانی برگزار خواهد شد. این اتفاقات عملا باعث سرخوردگی بازار نشر شده است.

باشعور ادامه داد: ما در انتشارات تایماز کتاب‌های دانشگاهی و درسی را منتشر نمی‌کنیم. تنها کتاب‌های عمومی آن هم با تیراژ‌های حدود ۵۰۰ نسخه چاپ می‌کنیم وکتاب با تیراژی بالاتر از این نداریم. چون مردم دیگر علاقه‌ای به کتاب کاغذی ندارند. باید یک مقدار تیراژ کتاب‌ها را کاهش داد. باتوجه به وضعیت کنونی نشر، ناشر با استخدام کارمند و کلی بگیر وببند، کتابی را منتشر می‌کند. آن طرف فردی کل درآمد سالیانه نشر را در سه ماه به دست می‌آورد. این دلیل باعث می‌شود که فرد به سمت کار خرید و فروش برود.

وی تصریح کرد: دیگر تولید چه در حوزه کتاب چه حوزه‌های دیگر به صرفه نیست. شرایط کنونی افراد را به سمت فعالیت در بازار خرید و فروش سوق می‌دهد. الان اجاره بهای دفاتر انتشاراتی افزایش یافته است و ناشر با افزایش قیمت برق و آب و موارد دیگر روبه روست. از طرف دیگر می‌تواند قیمت کتاب را به میزان زیادی افزایش دهد که در نتیجه صنعت نشر کوچک و سپس حذف می شود. این آینده‌ای است که برای صنعت نشر وجود دارد.

میزان افزایش قیمت کاغذ به نسبت اقلام دیگر زیاد نبود

احمد دولت آبادی، مدیر مسئول انتشارات نگار تابان هم در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص قیمت کاغذ گفت: از ابتدای سال تاکنون با افزایش قیمت کاغذ مواجه نبودیم و قیمت آن در این مدت افزایش یافته است. اما میزان افزایش قیمت به نسبت برخی اقلام دیگر زیاد نبود. سال گذشته هم چندبار به طور مقطعی قیمت کاغذ افزایش یافت. به هردلیلی سکته‌ای در بازار کاغذ رخ می‌داد و سپس به روال عادی اش بازمی گشت. برای همین امسال هم امکان کاهش قیمت کاغذ وجود دارد.

وی افزود: شرایط بازار نشر امسال نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است تا در اثر تغییر شرایط بازار نشر، قیمت کاغذ هم کاهش پیداکند. هم اکنون به دلیل افزایش قیمت دلار، قیمت کاغذ افزایش یافته است و ارتباطی با میزان عرضه و تقاضا در بازار نشر ندارد. اگر قرار بود به دلیل افزایش عرضه و تقاضا، قیمت کاغذ افزایش یابد باید این اتفاق در اسفندماه رخ می‌داد که ناشران آمادگی بیشتری برای انتشار کتاب داشتند و کتاب هایشان را برای حضور در سی وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران منتشر می‌کردند. در آن زمان بحث برگزار نشدن نمایشگاه کتاب در فروردین ماه مطرح نبود.

مدیر مسئول انتشارات نگارتابان ادامه داد: میزان مصرف کاغذ هم از ابتدای سال تاکنون افزایش نیافته است بلکه با کاهش انتشار کتاب روبه رو بودیم. اگر نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار می‌شد بازار عرضه و تقاضای کتاب بیشتر بود و آن وقت تغییری در زمینه قیمت کاغذ به دلیل افزایش عرضه و تقاضا به وجود می‌آمد. البته احتمال دارد قیمت کاغذ کاهش پیدا کند این مسئله به قیمت دلار بستگی دارد. الان ناشران برای تهیه کاغذمشکلی ندارند و به راحتی می‌توانند کاغذ مورد نیازشان را تهیه کنند.

دولت آبادی بیان کرد: اینگونه نیست که بگوییم حالت افسار گسیخته‌ای در بازار کاغذ وجود دارد، اتحادیه ناشران و کتابفروشان به انتشاراتی‌ها برای تهیه کاغذ کمک و به گونه‌ای این بازار را کنترل کرد. اتحادیه ناشران به نسبت اتحادیه‌های صنایع دیگر توانست قیمت کاغذ را کنترل کند. البته در زمینه عرضه کتاب ضعیف عمل کردند اما بازهم همین توزیع کاغذ از طریق اتحادیه ناشران و کتابفروشان باعث شد از افسار گسیختگی قیمت کاغذجلوگیری شود. اگراتحادیه ناشران و کتابفروشان کاغذ را بین ناشران توزیع نمی‌کرد شاید قیمت کاغذبه صورت افسارگسیخته‌ای افزایش می‌یافت.

منبع خبر