رشد بازار مصرف‌کننده در چین پس از بازگشایی اقتصاد در سال ۲۰۲۳ عملکرد ضعیفی داشت، اما در نیمه دوم سال ۲۰۲۴ به لطف برنامه تعویض کالاهای مصرفی بهبود یافت. این سیاست احتمالاً ادامه خواهد یافت و هدف آن گسترش موفقیت‌های سال ۲۰۲۴ با افزایش درصد یارانه‌ها، تنوع‌بخشی به دسته‌بندی کالاهای مصرفی و پوشش جمعیت بیشتری است.

در مارس ۲۰۲۴، شورای دولتی چین برنامه‌ای تحت عنوان «طرح اقدام برای ترویج نوسازی تجهیزات بزرگ و تعویض کالاهای مصرفی» صادر کرد که اجرای برنامه تعویض کالاهای مصرفی را پیشنهاد داد. این برنامه شامل تعویض خودروها و لوازم خانگی بود و همچنین مشوقی برای بازسازی‌های دیگر خانه در نظر گرفته شد.

در ماه جولای، کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی و وزارت دارایی دستورالعمل‌های دقیقی در سه حوزه صادر کردند: کل منابع مالی، ساختار سرمایه و دامنه یارانه‌ها. حدود ۱۵۰ میلیارد یوان از اوراق قرضه ویژه بلندمدت برای حمایت از این برنامه اختصاص یافت.

طبق داده‌های وزارت بازرگانی تا ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴:

– فروش خودروهای سواری تحت تأثیر این برنامه به بیش از ۵.۲ میلیون دستگاه رسید که از این تعداد، بیش از ۲.۵۱ میلیون دستگاه اسقاط و جایگزین و بیش از ۲.۷۲ میلیون دستگاه تعویض شدند.

– تعویض لوازم خانگی فروش هشت دسته از محصولات (یخچال، ماشین لباسشویی، تلویزیون، کولر، کامپیوتر، آبگرمکن، اجاق گاز و هود آشپزخانه) را به بیش از ۴۹ میلیون واحد رساند.

– بازسازی دکوراسیون داخلی، آشپزخانه‌ها و حمام‌ها فروش محصولات مرتبط را به بیش از ۵۱ میلیون قطعه افزایش داد.

– تعویض دوچرخه‌های برقی فروش نزدیک به ۹۰۰ هزار دوچرخه و اسکوتر برقی جدید را به همراه داشت.

در اکتبر ۲۰۲۴، اثرات این سیاست و آزادسازی مصرف به تعویق افتاده شدت گرفت. فروش لوازم خانگی از مرز ۱۰۰ میلیارد یوان در ۷۹ روز گذشت و تنها ۴۰ روز طول کشید تا از ۱۰۰ میلیارد به ۲۰۰ میلیارد یوان برسد.

رشد سالانه مصرف لوازم خانگی در ماه‌های اکتبر و نوامبر به ترتیب ۳۹.۲٪ و ۲۲.۲٪ بود که به‌طور قابل‌توجهی سریع‌تر از نرخ رشد سه‌ماهه اول (۴.۴٪) و نرخ رشد در سال ۲۰۲۳ (۰.۳٪ و ۰.۶٪) بود.

رشد سالانه مصرف خودرو در اکتبر و نوامبر به ترتیب ۳.۷٪ و ۶.۶٪ بود که آن هم سریع‌تر از نرخ رشد سه‌ماهه اول (-۲.۱٪) بود.

اگرچه سیاست فعلی تعویض کالاهای مصرفی در مارس ۲۰۲۴ آغاز شد، اما به دلیل کمبود بودجه حمایتی در مراحل اولیه و فشارهای مالی بر دولت‌های محلی، تأثیر اولیه کمی داشت. زمان اجرای گسترده و اثرات عمده این سیاست عمدتاً پس از سپتامبر مشهود شد. در سال ۲۰۲۵، فرصت‌های زیادی برای بهبود وجود دارد؛ از جمله تمدید بازه زمانی یارانه‌ها، افزایش حمایت مالی، گسترش فهرست کالاهای یارانه‌ای و کاهش محدودیت‌های مشارکت شرکت‌ها. به‌ویژه با توجه به اینکه صادرات چین تحت فشار بیشتری قرار خواهد گرفت و تثبیت بازار املاک زمان‌بر خواهد بود.

دور فعلی یارانه‌های دولتی برای این برنامه تقریباً تمام شده است، اما دولت مرکزی بر ادامه این سیاست در سال ۲۰۲۵ تأکید کرده است. این سیاست با بودجه بیشتر از طریق انتشار اوراق قرضه دولتی جدید و پوشش گسترده‌تر محصولات و استان‌ها ادامه خواهد یافت. علاوه بر این برنامه، کنفرانس کار اقتصادی مرکزی در دسامبر برنامه‌های خاص دیگری برای تقویت مصرف در سال ۲۰۲۵ ارائه داده است که ممکن است جزئیات آنها در «دو نشست» در مارس اعلام شود، از جمله:

– افزایش درآمدها و کاهش بار مالی گروه‌های کم‌درآمد و متوسط و بهبود تمایل و توانایی مصرف.

– تقویت شبکه تأمین اجتماعی، شامل مستمری‌ها و یارانه‌های مالی برای بیمه درمانی شهری و روستایی.

– نوآوری در سناریوهای متنوع مصرف خدمات و ترویج توسعه گردشگری فرهنگی.

– توسعه اقتصادهای نوظهور، صنعت یخ و برف و اقتصاد مرتبط با سالمندان.

اگرچه تجربه نشان داده که جزئیات سیاست‌ها با تأخیر اعلام می‌شود، پیش‌بینی می‌شود که مقیاس و دامنه اوراق قرضه بلندمدت ویژه برای حمایت از این برنامه در سال ۲۰۲۵ و حتی احتمالاً ۲۰۲۶ گسترش یابد.