در حالی که هنوز خبری از اختصاص ارز دولتی برای کاغذ نشر و مطبوعات نیست،‌ مدیر انتشارات کتابستان معرفت می‌گوید: قیمت‌گذاری کتاب با کاغذ آزاد برای نشر و مخاطب عواقب خطرناکی دارد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خرگزاری تسنیم،‌ نیمه دوم سال گذشته‌، وزیر ارشاد از موافقت دولت با ادامه‌دار بودن ارز دولتی برای کاغذ فرهنگی در سال 99 خبر داد. دولت که در سال گذشته 80 میلیون یورو برای کاغذ روزنامه و نشر اختصاص داده بود تا وزارت ارشاد این کاغذ را ساماندهی کند،‌ موافقت کرده بود که برای سال 99 نیز همین 80 میلیون یورو اختصاص یابد. اما حالا در چهارمین ماه از سال جدید، دولت با مشکلات اقتصادی بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند و بسیاری از کالاها نه تنها ارز دولتی نمی‌گیرند، بلکه از دایره ارز نیمایی نیز خارج شده‌اند و به نظر نمی‌رسد که به کاغذ نیز ارزی اختصاص یابد. از سوی دیگر کاغذ در بازار آزاد نیز دچار افزایش قیمت شده و اگر ارز نیمایی نیز برای کاغذ تأمین نشود‌، این قیمت‌ها مجدداً افزایش خواهند یافت. اما این افزایس قیمت کاغذ چه تأثیری بر بازار نشر و قیمت‌گذاری کتاب خواهد داشت؟

محمد حقی، مدیر انتشارات کتابستان معرفت، معتقد است که اگر کاغذ دولتی توزیع نشود و ناشران مجبور به استفاده از کاغذ با قیمت فعلی در بازار آزاد شوند،‌ حداقل 50 درصد قیمت کتاب افزایش خواهد یافت.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به مشکلات اقتصادی حوزه نشر گفت:‌ مهمترین مشکلی که پس از تعطیلی‌های ناشی از کرونا ناشران با آن درگیر بوده و ما نیز آن را تجربه کردیم،‌ دسترسی به کاغذ است. حدود یک ماه پیش با درخواست ما برای کاغذ موافقت شد و ما پول را به حساب واریز کردیم، اما تا روز گذشته هیچ خبری از ارائه کاغذ نبود. چندین اثر چاپ اول و چاپ مجدد ما آماده انتشار بود که به دلیل نبود کاغذ منتشر نشد. تازه امروز قرار است کاغذ به دستمان برسد.

وی با اشاره به اینکه استفاده از کاغذهای آزاد قیمت کتاب را به شدت افزایش می‌دهد و این یعنی دورشدن مخاطب از کتاب‌، گفت:‌ بر اساس آمارهای خانه کتاب میانگین قیمت کتاب بین صفحه‌ای 240 تا 250 تومان است. ناشران عمومی صفحه‌ای 200 تومان، اندکی بیشتر یا کمتر، قیمت‌گذاری می‌کنند. ناشران کمک آموزشی و دانشگاهی بالاتر قیمت می‌گذارند که روی میانگین کل قیمت سایه می‌اندازد.

حقی ادامه داد:‌ در این میان ناشرانی که از وزارت ارشاد کاغذ می‌گیرند،‌ سعی می‌کنند در قیمت‌گذاری آن را لحاظ کنند و صفحه 120 تا 150 تومان قیمت می‌زنند‌، اما اگر قرار باشد ناشران از کاغذ بندی 300 تا 380 هزار تومانی استفاده کنند‌، حداقل 40 تا 50 درصد افزایش قیمت روی کتاب خواهیم داشت. به عبارت دیگر کتابی که 35 هزار تومان فروش داشته است،‌ را باید 50 هزار تومان به فروش رساند و این عواقب خطرناکی برای ناشر،‌ کتابفروش و مخاطب دارد.

وی با اشاره به عدم برگزاری نمایشگاه کتاب و زیان‌هایی که ناشران از این بابت می‌بینند،‌ تصریح کرد:‌ ما امید داشتیم که نمایشگاه در ماه‌های آینده با فرض اینکه سلامت جامعه نیز حفظ شود،‌ برگزار شود. اگر نمایشگاه برگزار نشود،‌ بار عجیبی روی دوش ناشران خواهد گذاشت. به هر حال ناشران روی فروش نمایشگاهی و نقدینگی که پس از آن ایجاد می‌شود،‌ حساب کردند. 10 درصد فروش یکسال یک ناشر در نمایشگاه کتاب رخ می‌دهد.

حقی با بیان این مطلب که باید جبران مافات کرد،‌ ادامه داد: وزارت ارشاد و نهادهای ذی‌ربط دیگر باید به فکر جبران برگزار نشدن نمایشگاه کتاب برای اقتصاد نشر باشند. برخی ناشران دولتی و حاکمیتی هستند که با کش و قوس می‌توانند حمایت نهاد بالادستی را داشته باشند، ولی عمده ناشران بخش خصوصی نمی‌توانند از زیر بار چنین فشاری راحت بیرون بیایند.

وی با بیان این مطلب که طرح‌های تابستانه و پاییزه کتاب می‌تواند به عنوان جایگزین برای جبران انتخاب شود،‌ ادامه داد:‌ من پیش از این نیز پیشنهاد داده بودم که بودجه طرح‌های تابستانه و پاییزه را افزایش دهیم تا با ارائه تخفیف بیشتر به مخاطب هم ضررهای اقتصادی ناشران جبران شود،‌ هم مخاط به کتاب خوب دسترسی داشته باشد. بودجه نمایشگاه کتاب تهران که در حدود 16 میلیارد تومان است می‌تواند در این طرح‌ها هزینه شود و شوک خریدی در جامعه ایجاد کند.